Probiotics กับการช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกัน
ถ้าเราพูดถึงตัว Probiotic พูดได้เลยว่ามีประโยชน์มากมาย หนึ่งในนั้นคือการช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกัน โดยทั่วไปแล้ว Probiotic ส่วนใหญ่นั้นจะทำการกระตุ้นภูมิคุ้มกันแบบที่มีมาตั้งแต่กำเนิด คือการที่ Probiotic บริเวณเยื่อบุนั้นจะทำการกระตุ้นให้ร่างกายสร้าง Mucus ออกมา เพราะ Mucus ถือเป็นระบบภูมิคุ้มกันที่มีมาแต่กำเนิด ช่วยป้องกันการติดเชื้อ ขณะเดียวกัน Probiotic นั้นก็สามารถไปกระตุ้นภูมิคุ้มกันแบบจำเพาะได้
เช่น สถานการณ์โควิดในตอนนี้ ระบาดหนัก ร่างกายของเราก็จะทำการหา Probiotic สายพันธุ์ที่สามารถสร้าง Antibody ชนิด IgA มาปกป้องบนเซลล์ร่างกายของเราหรือการปรับภูมมิคุ้มกันของ Probiotic เช่น คนที่เป็นโรคภูมิแพ้อยู่แล้วก็ต้องนำ Probiotic สายพันธุ์ที่สามารถลดการเกิดภูมิแพ้ให้รับประทาน แบบนี้เรียกว่าการปรับภูมิคุ้มกัน
ยกตัวอย่างการกระตุ้นภูมิคุ้มกัน
การกระตุ้นภูมิคุ้มกันนั้นจะต่างออกไป สมมุติว่ากระบวนการการสร้างภูมิคุ้มกันคือ เซลล์ A-เซลล์ B-เซลล์ C ซึ่งความจริงแล้วเซลล์ C เป็นตัวสร้างภูมิคุ้มกัน แต่ต้องมีเซลล์ A และ เซลล์ B มาบอก มาสั่งการเพราะฉะนั้นการกระตุ้นภูมิคุ้มกันคือการไปกระตุ้นเซลล์ C ส่วนการปรับภูมิคุ้มกันคือการกระตุ้นเซลล์ A
ทั้งสองวิธีนี้กระตุ้นภูมิคุ้มกันได้หรือไม่
คำตอบคือสามารถกระตุ้นได้ทั้งคู่ พูดโดยรวมแล้ว Probiotic ส่วนใหญ่ต่างกระตุ้นภูมิคุ้มกันได้และ Probiotic เหล่านี้จะมีสารที่เรียกว่า Quorum sensing เป็นสารที่ Probiotic นั้นสร้างออกมาเอง จะนำสารนั้นมา crosstalk กับ immune cell
ซึ่งพวกเค้านั้นจะช่วยเหลือซึ่งกันและกันมาตั้งแต่แรกเริ่มอยู่แล้ว ดังนั้นการที่เราทาน Probiotic เข้าไปนั้น ร่างกายเราจะไม่เกิดการ Reject หรือการปฏิเสธ ร่างกายเราจะไม่คิดว่ามันคือสิ่งแปลกปลอม กลับกันร่างกายเราจะเรียนรู้ว่านี่เปรียบเสมือนเพื่อน เค้าจะสามารถกระตุ้นภูมิคุ้มกันได้บ้าง แต่จะสามารถกระตุ้นภูมิคุ้มกันได้มากได้น้อยนั้นจะขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ของมัน นักวิจัยจึงมีหน้าที่ศึกษาว่า Probiotic ตัวนั้นสามารถกระตุ้นร่างกายให้สร้าง Micus ได้หรือไม่ เป็นต้น
การป้องกันการติดเชื้อ
การทาน Probiotic นั้นยังสามารถป้องกันการติดเชื้อได้ในระดับนึง เพราะ Probiotic นั้นสามารถสร้างกรดได้ มิหนำซ้ำ Probiotic ก็สามารถกระตุ้นภูมิคุ้นกันได้ในระดับนึงเช่นกัน แต่ Probiotic บางสายพันธุ์นั้นก็ไม่สามรถทำได้ เพราะ การทำงานของมันนั้นต่างกัน ดังนั้นการที่ทาน Probiotic แล้วสามารถป้องกันการติดเชื้อได้ กระตุ้นภูมิคุ้มกันได้ ลดการอักเสบได้ ช่วยเรื่องขับถ่ายได้ ลดน้ำหนักได้นั้นล้วนขึ้นอยู่กับแต่ละสายพันธุ์ของ Probiotic ที่กิน แต่โดยพื้นฐานแล้ว Probiotic ก็สามารถช่วยส่วนของตรงนี้ได้
Probiotic นั้นนำเอา Cholesterol มาใช้โดยตรง แต่มันไม่ได้มากพอที่จะทำให้เกิดการลดน้ำหนักหรือลดไขมันลงได้ เราเลยต้องเอา Probiotic สายพันธุ์ที่สามารถสร้าง Enzyme ที่ไปลดไขมันได้โดยตรงหรือการไปดึงเอาไขมันในร่างกายมาใช้ ถึงจะสามารถบอกได้อย่างถูกต้องมั่นใจว่าทาน Probiotic แล้วจะสามารถช่วยลดน้ำหนักได้
ตามปกติทาน Probiotic แล้วจะลดการติดเชื้อได้ เพราะ ตัว Probiotic นั้นสร้างกรด ทาน Probiotic แล้วสร้างภูมิคุ้มกันได้ แต่ได้แค่บางส่วน ทาน Probiotic แล้วช่วยการขับถ่ายได้ เพราะ Probiotic นั้นสร้างกรด ทำให้ลำไส้บีบตัวได้ดีขึ้น ทำให้ขับถ่ายได้ง่ายขึ้น ดังนั้นการทาน Probiotic ที่มีคุณบัติแค่การขับถ่ายนั้นค่อนข้างสิ้นเปลืองและเสียของ
เราควรจะได้คุณประโยชน์จากการทานProbiotic ช่วยได้มากกว่าแค่เรื่องการขับถ่ายอย่างเดียว เพราะ การขับถ่ายนั้นคือคุณสมบัติพื้นฐานที่ Probiotic ทุกสายพันธุ์นั้นต้องมี เพราะฉะนั้นเราไม่มีความจำเป็นที่ต้องไปซื้อ Probiotic แพงๆเพียงเพื่อแค่ช่วยการขับถ่าย แต่มันอาจจะมีข้อแตกต่างกันที่ Probiotic บางสายพันธุ์จะสามารถสร้างกรดในปริมาณที่เยอะกว่าสายพันธุ์ทั่วไปเพียงเท่านั้น
ทานเข้าแล้วจะมีผลกับร่างกายยังไง
การทาน Probiotic เข้าไปก็จะก่อให้เกิดคุณประโยชน์ต่อร่างกายในหลายด้านตามสรรพคุณของ Probiotic สายพันธุ์นั้นๆ โดยคุณสมบัติพื้นฐานแล้วคือลดการติดเชื้อ ช่วยเรื่องการขับถ่าย และเพิ่มภูมิคุ้มกัน ส่วนเรื่องของการลดไขมัน ลดการปวดประจำเดือน ลดการอักเสบในช่องคลอด ลดการติดเชื้อในช่องคลอด ลดไขมันเกาะตับ ฯลฯ นั้นก็เป็นหนึ่งในสรรพคุณแต่อาจจะไม่เห็นผล เนื่องจากตัว Probiotic สายพันธุ์ต่างๆอาจจะไม่ได้ทำการช่วยในเรื่องนั้นๆโดยตรงชัดเจน หรือช่วยในด้านนั้นๆเป็นพิเศษ
ขึ้นอยู่กับ Probiotic ที่ทานไปว่าเป็นสายพันธุ์ที่เน้นในเรื่องนั้นๆไหม โดยจะต้องมีการพิสูจน์ตัว Probiotic สายพันธุ์นั้นๆว่าสามารถช่วยได้หรือไม่ แต่บางสายพันธุ์ก็อาจจะยังไม่มีการพิสูจน์ ซึ่งผู้บริโภคจะต้องทำการพิสูจน์ด้วยตนเอง เช่น เป็นโรค GERD หรือก็คือโรคกรดไหลย้อน มีคนบอกว่า Probiotic นั้นสามารถลดโรคกรดไหลย้อนได้
ดังนั้นมันจะต้องมีการพิสูจน์ให้แน่ชัดก่อน แต่ถ้าไม่มี ผู้บริโภคก็ต้องซื้อมาลองทานดู เพราะ โดยกลไกปกติของ Probiotic แล้วเค้าจะสามารถช่วยเรื่องระบบขับถ่ายได้ดี ทำให้เกิดการ movement พอไม่มีสารตกค้างแล้ว แก๊สก็จะลดลง ร่างกายก็จะสมดุลมากขึ้น โล่งขึ้น โอกาสที่จะเกิดการไหลย้อนของกรดก็น้อยลงตามไปด้วย จึงมีส่วนที่ทำให้หายได้ในส่วนนึง
